Deze knappe man is de maker van het vrijheidsbeeld,
de beeldhouwer Frédéric Bartholdi
en dit is zijn moeder.
Het is een bekend verhaal, maar na mijn bezoek aan het leuke Musée des Arts et Métiers, -waar ik naar toe ging voor de modellen van de totstandkoming van The Statue of Liberty-, schrijf ik er toch graag wat over.
Het moet wat zijn geweest in die tijd, een beeld van zulke afmetingen.
Het begon in 1869 toen hij -ter gelegenheid van de opening van het Suezkanaal- een monumentaal beeld van een vrouw ontwierp, met een toorts in haar hand (er werd om een vuurtoren gevraagd). Bij gebrek aan voldoende fondsen werd het hele plan afgeblazen.
Een paar jaar later ziet hij een nieuwe kans, als een Frans historicus (de Laboulaye) het idee lanceert de Verenigde Staten ter gelegenheid van het 100 jarig bestaan een cadeau te geven dat ‘Liberty Enlightening the world’ moest gaan heten.
Hij maakt voorstudies in alle formaten, werkmodellen op een kwart van de benodigde hoogte en het uiteindelijke 46 meter hoge beeld in gips. Op het gipsen origineel werden met hout -de vormen precies volgend- mallen getimmerd, die ‘het negatief’ opleverden waarbinnen platen koper in de juiste vorm werden geslagen. De delen van dun koper werden in New York met klinknagels (een vinding van Eiffel) met elkaar verbonden. Eiffel bedacht ook een licht stalen frame om het hele gevaarte te kunnen dragen en van binnenuit toegankelijk te maken.
De werkplaats van Gaget Gauthier et Cie vlakbij parc Monceau huisvest nog enige tijd het geassembleerde beeld, hoog uittorende boven de wijk, in afwachting van demontage en verscheping.
Van de gipsen originelen is niet veel bewaard gebleven. In Musée des Arts et Métiers een vinger. In het museum in Colmar, de geboortestad van Bartholdi hangt nog een oor.
De vervaardiging van het gipsen en het koperen beeld zijn in maquettes te zien in het Musée des Arts et Métiers. Waar dat vandaan komt weet ik niet, maar ik kan heel lang blijven kijken naar scenes-op-schaal, miniatuurmodellen, modelbanen, poppenhuizen. Deze zijn met grote liefde natuurgetrouw in elkaar gezet (1:16):
This handsome man is the creator of the statue of liberty, the sculptor Frédéric Bartholdi. It is a familiar story, but after my visit to the nice Musée des Arts et Métiers, where I went for the models of the creation of The Statue of Liberty, I would like to write something about it. It must have been something at that time, an image of such dimensions. It began in 1869 when – on the occasion of the opening of the Suez Canal – Bartholdi designed a monumental statue of a woman with a torch in her hand (a lighthouse was requested). In the absence of sufficient funds, the entire plan was canceled.
A few years later, he sees a new opportunity, when a French historian (the Laboulaye) launches the idea to give the United States a present on the occasion of the 100th anniversary, that was to be called ‘Liberty Enlightening the world’. He makes preliminary studies in all formats, working models at a quarter of the required height and the final 46 meters high image in plaster. Exactly following the plaster original molds were made with wood – which produced ‘the negative’ in which plates of copper were punched into the correct shape. The parts of thin copper were connected to each other in New York with rivets (an invention by Eiffel). Eiffel also designed a light steel frame to be able to carry the entire colossus and to make it accessible from the inside. The workshop of Gaget Gauthier et Cie near parc Monceau houses the assembled statue for some time, towering high above the neighborhood, awaiting dismantling and shipping. Little has been preserved of the plaster originals. A finger in Musée des Arts et Métiers. Another ear hangs in the museum in Colmar, the birthplace of Bartholdi.
The manufacture of the plaster and the copper statue can be seen in scale models in the Musée des Arts et Métiers. Where it’s coming from, I do not know, but I can keep looking at scenes on a scale for a long time (1/16). These are faithfully put together with great love and care for detail:
Foto’s in het atelier:
Het hoofd werd tentoongesteld op de Exposition Universelle de Paris van 1878, om de Fransen kennis te laten nemen van het enorme project. Op de plek waar haar rechterarm met toorts moest komen was tijdelijk een doek gespannen. Via het kleine hokje ervoor kreeg je toegang tot het binnenwerk.
De hand en toorts werd alvast vooruit gezonden om fondsen te werven en getoond op de ‘Centennial Exhibition’ in Philadelphia. De Amerikanen hadden aanvankelijk helemaal niet zo’n zin in dit cadeau, ze moesten zélf opdraaien voor de nog te bouwen basis waarop het beeld geplaatst zou worden.
De 350 delen verpakt in 300 kisten worden uiteindelijk verscheept van Rouen naar New York. Daar moet het nog een jaar lang in een opslag wachten op de uiteindelijke montage omdat de bouw van de piëdestal vertraagd was.
Met het wegtrekken van een enorme voile in de driekleur van het gezicht van Madame Liberty, werd het beeld feestelijk onthuld in 1886.
The head was exhibited at the Exposition Universelle de Paris in 1878, to introduce the French to the enormous project. On the spot where her right arm had to come with a torch, a cloth was temporarily stretched. Through the small box in front you got access to the inside. The hand and torch were already forwarded to raise funds and shown at the ‘Centennial Exhibition’ in Philadelphia. The Americans initially did not look forward to this gift at all, they had to pay for the pedestal on which the image would be positioned.
The 350 parts packed in 300 cases are finally shipped from Rouen to New York. There it has to be stored for a year for the final assembly because the construction of the pedestal was delayed.
With the disappearance of a huge voile in the tricolor of Madame Liberty’s face, the image was festively revealed in 1886.
In Parijs woonachtige Amerikanen zorgden voor een tegenprestatie. Er werd in 1889 een ander Vrijheidsbeeld op een kwart van de maat van het origineel gegoten in brons en geplaatst op een brug over de Seine aan de westkant van de stad. Aanvankelijk kijkend in de richting van het centrum van Parijs, werd het beeld in 1937 omgedraaid richting New York! Nu staat het op een eilandje dat om het bruggenhoofd is aangelegd en daar zag ik het voor het eerst, toen het water in de Seine er nog overheen spoelde.
Erik Mattijssen in Paris (2018) and Berlin (2021) 