Sonnige Stube

Nu de musea dicht zijn bedacht ik dat ik toch iets ga schrijven over werken die ik dolgraag in het echt zou zien, maar waarop ik nog even moet wachten.

In de Alte Nationalgalerie heb ik jaren geleden voor het eerst ontdekt dat een audiotour er niet alleen voor toeristen was, maar ook voor mij. Nog afgezien van het feit dat ik natuurlijk ook toerist ben, was ik er tot dan toe tamelijk nuffig over. Ik vergiste me. De audioguide van dit museum was fantastisch en een echte aanvulling op het kijken naar de schilderijen. De Alte Nationalgalerie, huisvest nu opnieuw de werken uit de 19e eeuw die toen hedendaags waren, in het museum dat daarvoor in 1870 gebouwd werd. Misschien sluit de collectie daarom zo mooi aan bij de ruimte, bij de inrichting van de zalen.

Now that the museums are closed, I decided that I would write something about works that I would love to see in real life, but still have to wait.

Years ago I first discovered in the Alte Nationalgalerie that an audio tour was not only for tourists but also for me. Apart from the fact that I am also a tourist, of course, I was quite prudent about it until then. I was wrong. The audioguide of this museum was fantastic and a real addition to looking at the paintings. The Alte Nationalgalerie, now once again houses the works of the 19th century that were contemporary at the time, in the museum that was built in 1870. Perhaps that is why the collection fits in so nicely the space, with the design of the rooms.

Natuurlijk is een hele zaal gewijd aan de iconen van Caspar David Friedrich. En daar was het dat ik de audioguide gebruikte. Mönch am Meer (1810), het radicaal lege doek met de mysterieuze monnik en een paar meeuwen, is van een grotere afmeting dan je vermoedde. Het is onlangs gerestaureerd en daar werd vastgesteld dat er aanvankelijk nog schepen op zee geschilderd waren en palen met visnetten.
De audioguide had verschillende knopjes. Je kon, als je voor een schilderij stond, uit wel acht verschillende mogelijkheden kiezen. Onder éen knopje werd natuurlijk verteld over de schildertechniek en de compositie, het gebruikelijke werk, maar onder andere knopjes zaten een gedicht van Heinrich Heine dat hij geschreven zou hebben na het zien van dit schilderij, muziek van Schumann die door het schilderij geïnspireerd muziek componeerde, een stuk uit het dagboek van een vriend met wie hij bergwandelingen maakte. En wilde je horen wat Heinrich von Kleist er over schreef: druk op knopje 5 en zo verder. Een hele documentaire!

Ik weet, het is nagevolgd, dit is een jaar of tien geleden. Het is zelfs zover gekomen dat je in de Orangerie in Parijs niet meer naar Monet’s waterlelies kunt kijken zonder weeë, esoterische muziek die daar gewoon uit het plafond komt.
Een van de leukste audioguides was bij een tentoonstelling in Bath, van 17e eeuwse genretaferelen. De teksten waren ingesproken door mensen die het beroep uitoefenden die op het schilderij te zien waren. Zo leuk! Een bakker, vioolbouwer of een verloskundige keken en beschreven wat ze zagen vanuit een heel andere optiek dan ik er naar kijk, waardoor ik weer hele andere dingen opmerkte.

Of course, an entire room is dedicated to the icons of Caspar David Friedrich. And there it was that I used the audioguide. Mönch am Meer (1810), the radically empty canvas with the mysterious monk and a few seagulls, is of a larger size than you suspected. Recently restored and it was found out that initially there were ships painted at sea and posts with fishing nets.
The audioguide had several buttons. You could – in front of a painting- choose from eight different options. Under one button was, of course, told about the painting technique and the composition, the usual work, but among other buttons was a poem by Heinrich Heine that he would have written after seeing this painting, music by Schumann who composed music inspired by the painting, an excerpt from the diary of a friend with whom he took mountain hikes. And did you want to hear what Heinrich von Kleist wrote about it: press button 5 and so on. A whole documentary!

I know, it has been followed, this was about ten years ago. It’s even gotten to the point where you can’t look at Monet’s water lilies in the Orangerie in Paris without too sweet esoteric music just coming out of the ceiling there.
One of the nicest audio guides was at an exhibition in Bath of 17th-century genre scenes. The texts were spoken by people who practiced the profession that was depicted in the painting. So funny!
A baker, violin maker or midwife watched and described what they saw from a completely different perspective than I look at it so that I noticed completely different things.

Maar waarom ik graag naar de Alte Nationalgalerie ga is omdat ze er een schilderij hebben van Vilhelm Hammershøi. Een jaar of tien geleden zag ik ze voor het eerst in het Van Gogh museum. Sobere, donkere, suggestieve interieurs van een man die van Vermeer hield, dat was duidelijk.
Ik kende hem toen niet. Hij is een Deense schilder (1964-1916) en vrijwel al zijn schilderijen maakte hij thuis, of om zijn huis in Kopenhagen. Toch was hij, anders dan zijn schilderijen doen vermoeden, geen huismus. Hij was geen Morandi of Vuillard. Hij was tevens een ondernemend reiziger en woonde langere tijd in Italië, Londen en Parijs. Wat ik van hem ken zijn stille interieurs in alle tonen grijs, waar lichtval de belangrijkste component is. Zachte, omfloerste Hoppers zijn het, nog meer naar binnen gericht, met -net als Hopper- zijn vrouw als enig model. De mooiste zijn leeg en niet groot, zoals deze, die ik een keer ga zien in de Alte Nationalgalerie.

But why I like to go to the Alte Nationalgalerie is because they have a painting by Vilhelm Hammershøi. About ten years ago I saw them for the first time in the Van Gogh museum. Sober, dark, evocative interiors from a man who loved Vermeer, obviously. I didn’t know him then. He is a Danish painter (1964-1916) and he made almost all his paintings at home or around his house in Copenhagen. Yet, contrary to what his paintings would suggest, he was not a homebody. He wasn’t Morandi or Vuillard. He was also an adventurous traveler and lived for a long time in Italy, London and Paris. What I know about him are quiet interiors in all shades of gray, where light is the most important component. They are soft, veiled Hoppers, directed even more inward, with – just like Hopper – his wife as the only model. The most beautiful ones are empty and not big, like this one, which I will see in the Alte Nationalgalerie, one day.

Voor deze moet je naar Stockholm:

i