
Wildenbruchstrasse hoek Heidelberger Strasse, tegenover een klein parkje dat er nog steeds is.
Zie nou hoe klungelig het begon, een paar kruiwagens met stenen, metselaars, kinderen op de step en buurtbewoners die toekeken. Het is hoogzomer. De mannen bouwen een muur in een wonderlijke zigzag hoek, net om de lantaarnpaal heen, misschien om met een auto nog een bocht te kunnen maken. Dwars door het parkje, waar de palen al ingegraven zijn. Tussen de palen is wat prikkeldraad getrokken, dat leek aanvankelijk afdoende.
Er stond een groot bord waarop geschreven was dat je de Amerikaanse sector verliet, en de Soviet sector binnenwandelde.
Een paar dagen later was er al weinig meer te wandelen; hoe amateuristisch ook, de grens was getrokken en wie erover ging liep gevaar. Gewoon midden door je straat, waar je vrienden en familieleden aan de overkant woonden, waar je boodschappen deed en naar het café ging. Het blijft iets on-voor-stel-baars. Maar het gebeurde en iedereen zag hoe een lullig stenen muurtje een uitgekiend terreur apparaat werd. Met steeds venijniger maatregelen, bewakers, wachttorens, mijnen, honden en automatische machinegeweren. Sperrgebiet.
Tientallen jaren lang mocht niemand van Oost naar West Berlijn reizen.
Look how clumsy it started, a few wheelbarrows with stones, masons, children on the scooter and local residents watching. It’s high summer. The men built a wall in a peculiar zigzag corner just around the lamppost, perhaps to make a turn possible with a car. Straight through the park, where the posts have already been dug in. Some barbed wire has been pulled between the posts, that seemed enough.
There was a large sign saying you were leaving the US sector and entering the Soviet.
A few days later there was already little to walk; however amateurish, the line had been drawn and whoever crossed it was in danger. Just down the street, where your friends and relatives lived on the other side of the street, where you ran errands and went to the cafe. It remains something unimaginable. But it happened and everyone watched and from a silly stonewall, it became a sophisticated terror device, with increasingly vicious measures, guards, watchtowers, mines, dogs, and automatic machine guns. Barrier area.
For decades, no one was allowed to travel from East to West Berlin
Wat begon met een zoekende, getekende lijn op de kaart, van de Noordzee zuidwaarts, dat na de Potsdam conferentie in 1945 Duitsland verdeelde, werd op zondag 13 augustus 1961 -dit jaar zestig jaar geleden- ook realiteit voor de stad. De beide Duitslanden zaten al jaren potdicht, maar in Berlijn lukte het nog van Oost naar West te reizen, en zo vluchtten tienduizenden per maand naar de andere kant. Onder de noemer ‘Bescherming van de Oost Duitsers tegen provocaties van het Westen’ besloot Walter Ulbricht, het staatshoofd, dat de muur er moest komen en wel meteen.
Goed voorbereid werd er die nacht doorgebouwd en werd de Berlijnse bevolking wakker met een muur middendoor de stad. Voordeuren en ramen aan de west-zijde werden dichtgemetseld. Je buren opzoeken aan de overkant van de straat was vanaf dat moment een subversieve daad en levensgevaarlijk. De Bernauerstrasse, een van de straten waar de muur dwars doorheen ging, is nu een ‘Denkmal’ en daar is in een reconstructie van een winkel die moest wijken een paneel met audio-fragmenten waar je kunt luisteren naar de ‘Zeitzeugen’. Onder een van de knopjes vertelt een vrouw hoe ze iedere zondagmiddag even gebruik mochten maken van een woonkamer van buren die aan de muurzijde lag, om hun zieke vader aan de overkant van de muur te kunnen zien. Zwaaien was er niet bij, zwaaien was strafbaar, dus aaiden ze elke zondag van vier tot half vijf wat over hun haar en staarden naar elkaar.
What started with a drawing line on the map, from the North Sea southward, which divided Germany after the Potsdam conference in 1945, became reality for the city on Sunday, August 13, 1961, this year sixty years ago.
Both Germanys had been closed for years, but in Berlin they still managed to travel from East to West, and tens of thousands fled to the other side, every month. Under the heading ‘Protection of the East Germans against provocations from the West’, Walter Ulbricht, the head of state, decided that the wall had to be built and that immediately.
Well prepared, the building continued that night and the Berlin population woke up with a wall in the middle of the city. Front doors and windows on the west side were bricked up. Visiting your neighbors across the street was a subversive act and life-threatening from that point on. The Bernauerstrasse, one of the streets through which the wall went straight, is now a ‘Denkmal’ and in a reconstruction of a shop that had to give way, there is a panel with audio fragments where you can listen to the ‘Zeitzeugen’. Under one of the buttons, a woman tells how every Sunday afternoon they were allowed to make use of a neighbors’ living room that was on the wall side, to see their sick father on the other side of the wall. Waving was not possible, waving was illegal, so every Sunday from four to four-thirty they stroked their hair and stared at each other.

