Schloss – Palast – Schloss

Het is 1903, de wandelaars lopen over de brug richting het Stadt-Schloss (en dragen allemaal een hoed!). Het enorme slot, sinds eeuwen het centrum van Berlijn vormend, zou vijftig jaar later tot de laatste steen afgebroken worden. Zwaar gehavend uit de oorlog gekomen, maar vooral symbool van Pruisische monarchie, de macht van koningen en keizers, was het de wens van de communistische regering van de DDR het te vervangen door een ander symbool, dat van de triomf van de heilstaat. De overblijfselen van het slot werden in 1950 opgeblazen. Het duurde tot 1971 toen Erich Honecker, de voorlaatste Oost Duitse leider, de opdracht gaf op die plek een Paleis voor het Volk te bouwen; het Palast der Republik. Dat werd na de val van muur, na de eenwording in 1989, onmiddellijk gesloten vanwege de grootste hoeveelheid asbest ooit aangetroffen in een gebouw in Europa. In 2010 was er ook van het Palast niets meer te zien. Op 12 juni 2013 werd de eerste steen gelegd van de wederopbouw van het barokke, monumentale slot.

En kijk, daar staat het weer; spiksplinternieuw.

It is 1903, the pedestrians cross the bridge towards the Stadt-Schloss (and all wear hats!). The enormous castle, which has formed the center of Berlin for centuries, would be demolished to the last stone fifty years later. Coming out of the war severely damaged, but above all a symbol of the Prussian monarchy, the power of kings and emperors. It was the wish of the communist government of the GDR to replace it with another symbol, that of the triumph of the salvation state. The remains of the castle were blown up in 1950. It wasn’t until 1971 when Erich Honecker, the last East German leader, ordered on this spot the building of a Palace for the People; the Palast der Republik. After the fall of the wall, after unification in 1989, it was immediately closed due to the largest amount of asbestos ever found in a building in Europe. In 2010 nothing was left of the Palast. On June 12, 2013, the first stone was laid for the reconstruction of the baroque, monumental castle.
And there it is again; brand new.

Controverse
De afbraak van het Palast der Republik, dat in de harten van de Oost-Duitsers toch een speciale plaats had veroverd, ging met veel debat gepaard. De bouw van deze kopie van het oorspronkelijk slot was natuurlijk onderwerp van een nog grotere controverse. Zoals Wim T Schippers gelooft in de herbouw van het Paleis voor Volksvlijt op de plaats van de Nederlandse Bank, zo geloofden veel Duitsers in de terugkeer van oude tijden, als het slot er maar weer zou staan. Het verlangen terug te gaan naar de tijd van vóór de grote schuld, krijgt daarin gestalte. Ongetwijfeld mede daarom moest het een centrum voor wereldcultuur worden, -alle volkeren verenigd- en zullen de Berlijnse etnografische collecties er worden ondergebracht.
Het Humboldt Forum heet het, genoemd naar de gebroeders Wilhelm en Alexander Von Humboldt, de oprichter van de eerste universiteit en zijn broer, de ontdekkingsreiziger.

Controversy
The demolition of the Palast der Republik, which had nevertheless conquered a special place in the hearts of the East Germans, was accompanied by much debate. The construction of this copy of the original castle was of course the subject of even greater controversy. As Wim T Schippers believes in the rebuilding of the Paleis voor Volksvlijt on the site of the Dutch Central bank in Amsterdam, many Germans believed in the return of old times, as long as the castle would be restored. The desire to go back to the time before the great guilt takes shape in this. Undoubtedly partly, for this reason, it had to become a center for world culture, -all peoples united- and the Berlin ethnographic collections will be housed there.
It is called the Humboldt Forum, named after the brothers Wilhelm and Alexander Von Humboldt, the founder of the first university, and his brother, the world explorer.

Het was een merkwaardig gebouw, het Palast. Ik zag het nog in werking in februari 1989, tijdens mijn eerste basisjaar reis, toen we met een klein groepje Checkpoint Charlie passeerden, met een pas-voor- de-dag. Alles rook en was anders daar aan de andere kant van de grens. De kleuren waren anders, in de winkelschappen waren de verpakkingen grijs en bruin, met heldere typografie. Er waren geen reclames. Er stond een vooroorlogse draaimolen op het Käthe Kollwitzplein. We kregen onenigheid over de vraag of het uiteindelijk niet veel mooier was daar, zo eenvoudig en overzichtelijk. Natuurlijk niet, wisten we, een totalitaire staat waarin niemand zijn leven zeker was, is de hel. En dat Palast was natuurlijk je reinste hypocrisie.

It was a peculiar building, the Palast. I saw it in operation in February 1989, on my first basic year trip, when we passed Checkpoint Charlie with a small group, with a pass-for-the-day.
Everything smelled and was different over there on the other side of the border. The colors were different, on the store shelves the packaging was gray and brown, with clear typography. There were no commercials. There was a pre-war merry-go-round on Käthe Kollwitzplatz.
We got into a disagreement as to whether it wasn’t much nicer there in the end, so simple and clear. Of course not, we knew, a totalitarian state in which no one could be sure of his life is hell. And that Palast was of course pure hypocrisy.

Er waren behalve enorme zalen voor partijbijeenkomsten, ook concert – en theaterzalen, functionerende telefooncellen, een bowlingbaan, een roterende deurmat en lekkere koffie om de wereld te laten zien dat er goed voor het volk gezorgd werd.
Een grote misleiding was het, maar voor de Oost Duitsers was het ‘t enige beetje luxe vertier.

In addition to huge halls for party gatherings, there were also concert and theater halls, functioning telephone booths, a bowling alley, a rotating doormat, and tasty coffee to show the world that the people were well taken care of.
It was a big deception, but for the East Germans, it was the only bit of luxury entertainment accessible.

The Palast was nicknamed Erichs (Honecker) Lampenladen.

Het Palast kreeg de bijnaam Erichs (Honecker)Lampenladen.

Vijftien jaar lang was het Palast niet meer dan een schil rond een lege, stalen constructie. Een ideale tentoonstellingsruimte die flink benut werd. De Noorse kunstenaar Lars Ramberg liet het woord TWIJFEL aanbrengen, het debat over afbraak of behoud samenvattend. Het was een haat/liefde verhouding, maar voor veel Oost Duitsers zou het verdwijnen van het Palast toch een definitieve breuk zijn met een verleden waar ze met zeer gemengde gevoelens op terugkeken, maar gedeeltelijk ook naar verlangden. Ostalgie.
In 2008 werd begonnen met de afbraak, die 32 maanden duurde.

For fifteen years, the Palast was nothing more than a shell around an empty steel construction. An ideal exhibition space that was put to good use. Norwegian artist Lars Ramberg had the word DOUBT used, summing up the debate about demolition or preservation. It was a love/hate relationship, but for many East Germans the disappearance of the Palast would be a definitive break with a past they looked back on with very mixed feelings, but partly also longed for. Ostalgie.
In 2008 the demolition started, which lasted 32 months.

Toen ik in 2011 in Berlijn was, was er niets meer te zien van Palast noch Schloss; ausradiert.
Maar toen was in 2002 al besloten tot wederopbouw en gedeeltelijke reconstructie van het oude Schloss.

When I was in Berlin in 2011, there was nothing left to see, neither Palast nor Schloss; ausradiert.
But then in 2002, it had already been decided to rebuild and partially reconstruct the old Schloss.

Naar een ontwerp van Franco Stella.

Om het zeker te weten en de tegenstanders van herbouw over de streep te halen werd het slot in steigers nagebouwd en een print op ware grootte aangebracht.
Vorige maand had het feestelijk moeten worden geopend.

To be sure and to persuade the opponents of rebuilding, the Schloss was reconstructed in scaffolding and a full-size print was applied.
Last month it should have been opened festively.

Maar dan was er nog iets:
But then there was another thing:

Een monument! De prijsvraag over het plaatsen van een monument ter ere van de moedige burgers die er toe bijgedragen hadden dat de muur zonder bloedvergieten gevallen was, dat het een friedliche Revolution was geweest. De locatie was duidelijk: op het fundament dat overgebleven was van het enorme Denkmal ter ere van Kaiser Wilhelm I, gelegen in het water van de Spree.

A monument! The competition to erect a monument in honor of the brave citizens who contributed to the wall’s fall without bloodshed. The location was clear: on the foundation that remained of the enormous monument in honor of Kaiser Wilhelm I, located in the waters of the Spree.

Natuurlijk, als alle monumenten die een historische gebeurtenis symboliseren, is ook deze plek onderwerp geworden van een polemische strijd. Er waren meerdere rondes nodig. Stephan Balkenhol hoorde bij de laatste drie. Hij bedacht een vijf meter hoge knielende man in brons. In aansluiting op een soortgelijk beeld elders in de stad. Men was kritisch, het zou teveel refereren aan de knieval van Willy Brandt, waarmee deze in 1970 in Polen geschiedenis schreef.
En helaas, hij haakte af na het verzoek van de jury het ontwerp te verbeteren.

Of course, like all monuments that symbolize a historical event, this place too has become the subject of a controversial battle. Several rounds were required. Stephan Balkenhol was one of the last three. He proposed a five-meter-high kneeling man made of bronze, a follow up to another -balancing- man in the city. They were critical, it would refer too much to Willy Brandt’s bowing down in Poland, back in 1970. One of the most impressive acts of a politician. And unfortunately, he dropped out after a request from the jury to improve the design.

In 2011 werd gekozen voor een enorme goud vergulde schaal die in beweging komt als men er op loopt en door de mensen in balans moet worden gehouden. Een soort wip, met een tekst: Wir sind das Volk. Wir sind ein Volk. Brrr… Men is sceptisch en vreest nu al terugkerende technische problemen waardoor mensen vooral in het midden stil zullen blijven staan, en er van bewegen niet veel terechtkomt. Ik zag gisteren dat ze begonnen zijn met de voorbereidingen.

Er wás ooit al een simpel, mooi monument.
Deze boom staat er al lang.
Ik herinner me van een vorig bezoek aan Berlijn dat daar een schommel in gehangen was.
Hoe eenvoudig en vrolijk kun je de vrijheid vieren.

In 2011, a huge gilded bowl was chosen that starts moving when one walks on it and must be kept in balance by the people. A kind of seesaw. But one is skeptical and fearing recurring technical problems, which will cause people to stand still, especially in the middle, and not much movement will be achieved.

There was once a simple, beautiful monument.
This tree has been there for a long time.
I remember from a previous visit that there was a swing in it.
How easily and happily can you celebrate freedom?

https://www.dw.com/de/das-freiheits-und-einheitsdenkmal-in-berlin/av-55130369